Ceza Hukuku

Ceza Davası Türleri

Ceza yargılamasına ilişkin davalara, genel ve özel görevli ceza mahkemeleri bakmaktadır.

Genel görevli mahkemeler, asliye ceza mahkemesi ile ağır ceza mahkemesidir. Bu mahkemeler arasındaki görev ayrımı, suçlar için kanunda öngörülen yaptırımların niteliği ve cezanın üst sınırına göre belirlenmektedir. Ağır ceza mahkemeleri, daha ağır yaptırımlar gerektiren suçlara bakmakla görevlidir.

Özel görevli ceza mahkemeleri ise aşağıda sayılan mahkemelerdir:

  1. Çocuk Ceza Mahkemesi

  2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi

  3. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi

Bu mahkemelerin görev alanı, suçun işlendiği kişi ile suçun vasfı dikkate alınarak belirlenmektedir.

Asliye Ceza Mahkemesi

Kanunda on yıl veya daha az hapis cezası öngörülen suçlara ilişkin davalar, asliye ceza mahkemelerinde görülür. Görevli mahkeme tek hâkimlidir ve duruşmalarda Cumhuriyet savcısı yer almaz. Suçun cezasına ilişkin değerlendirmede, kanunda belirtilen üst sınır esas alınır.

Ağır Ceza Mahkemesi

Kanunda on yıldan fazla hapis cezası öngörülen suçlara ilişkin davalara, ağır ceza mahkemeleri bakar. Ayrıca, diğer kanunlarla açıkça ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar da bu mahkemede görülür. Ağır ceza mahkemesi; bir başkan ve iki üye olmak üzere üç hâkimden oluşur. Duruşmalarda Cumhuriyet savcısı da hazır bulunur.

Çocuk Mahkemesi

18 yaşını doldurmamış çocuklar tarafından işlenen ve asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar bakımından görevli mahkemedir. Bu mahkemede çocuklar, "suça sürüklenen çocuk" olarak adlandırılır. Çocuk mahkemesi tek hâkimlidir ve duruşmalarda Cumhuriyet savcısı bulunmaz.

Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi

18 yaşından küçük kişiler tarafından işlendiği iddia edilen ve ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin davalar, çocuk ağır ceza mahkemesinde görülür. Mahkeme; bir başkan ve iki üyeden oluşur. Duruşmalarda Cumhuriyet savcısı görev yapar.

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile ilgili suçlara ilişkin ceza davaları, fikri ve sınai haklar ceza mahkemesinde görülür. Bu mahkeme tek hâkimlidir ve duruşmalarda Cumhuriyet savcısı bulunmaz.