Bilişim Hukuku
Bilişim Hukuku ve Bilişim Suçları
Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte, dijital ortamlarda suç işleme oranı da artış göstermiştir. “Bilişim” kavramı; bilgi ve iletişim sözcüklerinin birleşiminden türetilmiş olup, elektronik ortamda gerçekleştirilen bilgi paylaşımı ve iletişim faaliyetlerinin hukuki boyutunu ifade eder. Bu hukuk dalı, dijital mecralarda gerçekleştirilen işlemlerin hukuka uygunluğunu denetlemeyi amaçlar ve hukuka aykırı eylemler için yaptırımlar öngörür. Aynı zamanda bilgi teknolojilerinin kötüye kullanımının önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Bilişim hukuku, birçok farklı hukuk dalıyla kesişmektedir. Örneğin, elektronik ortamda imzalanan sözleşmeler Borçlar Hukuku, yazılımların korunması ise Fikri Mülkiyet Hukuku kapsamında değerlendirilir. Dolayısıyla bilişim hukuku, tek bir kanun çatısı altında toplanmaktan ziyade çeşitli mevzuatlarda yer alan düzenlemelerle bütünlük kazanmıştır.
Bilişim Suçları ve Ceza Hukuku
Uygulamada en çok karşılaşılan konulardan biri de Ceza Hukuku kapsamında değerlendirilen bilişim suçlarıdır. İnternet ortamında işlenen ve cezai yaptırım gerektiren fiiller bu başlık altında incelenmektedir. Bu suçlarla korunmak istenen hukuki değer, bilgi sistemleri ve bu sistemlerde yer alan verilerin güvenliği ile bireylerin özel hayatıdır. Teknolojik gelişmeler doğrultusunda yeni suç türleri ortaya çıkmakta olup, bilişim suçları sayısal olarak sınırlı değildir.
Kişilik Haklarının İhlali ve Erişim Engeli
İnternet ortamında kişilik haklarının ihlali de yaygın bir sorundur. Kişilik haklarının ihlal edilmesi durumunda, ilgili kişi sulh ceza hâkimliğinden erişimin engellenmesine karar verilmesini talep edebilir. Mahkeme kararı erişim sağlayıcılara iletilerek erişim engeli uygulanır.
Bunun yanı sıra, özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi suçlar da internet ortamında işlenebilmektedir. 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesi uyarınca, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) başvuru yapılarak içeriklere erişimin engellenmesi talep edilebilir. BTK, talebi Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne iletir ve dört saat içinde erişim engelleme tedbiri uygulanır.
Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Bilişim Suçları
Bilişim suçları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerinde düzenlenmiştir. Bunlar şu şekilde özetlenebilir:
1. Bilişim Sistemine Girme (TCK m.243): Başkasına ait sosyal medya hesabına veya herhangi bir bilişim sistemine rıza olmadan giriş yapılması, şifre değiştirilmesi gibi eylemler bu suç kapsamında değerlendirilir.
2. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK m.244): Bilişim sisteminin çalışmasının engellenmesi, veri silinmesi, değiştirilmesi ya da erişimin engellenmesi bu suçu oluşturur. Örneğin, bir şahsın sosyal medya hesabına erişiminin engellenmesi amacıyla şifresinin değiştirilmesi bu kapsamdadır.
3. Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK m.245): Başkasına ait banka veya kredi kartının izinsiz kullanılması ya da sahte kart üretimi suretiyle menfaat sağlanması bu suçun konusunu oluşturur.
4. Yasak Cihaz veya Program Kullanma (TCK m.245/A): Bilişim sistemlerine zarar vermek veya suç işlemek amacıyla özel cihaz veya yazılım kullanılması da cezai yaptırıma tabidir.